Hoe zit het nu met die Wet DBA?

Fundament

14 apr

Als je wel eens samenwerkt met freelancers, of zelf klust als zzp’er, heb je er vast van gehoord: de Wet DBA. Hij ligt al jaren op de plank, maar vanaf 2025 gaat de Belastingdienst weer écht controleren. Tijd dus om te snappen hoe het zit – zonder meteen te verdwalen in juridische taal. Want wat betekent die wet eigenlijk voor jou als (online) ondernemer?

**Wat verandert er?**

En wat betekent dit voor jou als ondernemer?

Even terug naar de basis
De Wet DBA (voluit: Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties) is bedoeld om te beoordelen of iemand echt als zelfstandige werkt, of in de praktijk eigenlijk gewoon een werknemer is. Dat verschil is belangrijk, want daar hangen andere regels, rechten en verplichtingen aan.

Tot 2016 gebruikten zzp’ers vaak een VAR-verklaring om aan te tonen dat ze geen loondienstverband hadden. Maar die verklaring bood te weinig bescherming tegen schijnzelfstandigheid, dus werd de Wet DBA ingevoerd. Daarmee werd de verantwoordelijkheid bij beide partijen gelegd: zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer moet kunnen onderbouwen hoe de samenwerking in elkaar zit.

Wat ging er mis?
In plaats van meer duidelijkheid, zorgde de invoering van de wet vooral voor onzekerheid. Veel opdrachtgevers durfden het risico niet aan: als iemand tóch als werknemer zou worden gezien, konden ze achteraf alsnog belasting en premies moeten betalen. Dat leidde ertoe dat veel zelfstandigen opdrachten kwijtraakten.

Uiteindelijk werd besloten om voorlopig niet streng te handhaven. Alleen bij situaties waarbij duidelijk sprake was van misbruik of opzettelijke schijnzelfstandigheid, greep de Belastingdienst in. Maar ondertussen bleef de wet bestaan, en bleven opdrachtgevers én ondernemers met vragen zitten.

Wat verandert er per 2025?
Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer volledig controleren op schijnzelfstandigheid. Dat betekent dat er écht gekeken wordt naar hoe het werk in de praktijk wordt uitgevoerd. Klopt het niet? Dan kunnen er financiële gevolgen zijn voor de opdrachtgever.

Er is wel een overgangsperiode: in 2025 krijgen bedrijven geen boetes, zolang ze kunnen laten zien dat ze serieus bezig zijn om hun manier van werken aan te passen. Dit is dus hét moment om te zorgen dat je afspraken helder op papier staan en kloppen met de realiteit.

Wat betekent dit voor jou als ondernemer?
Als je werkt met freelancers of zelf als zzp’er opdrachten uitvoert, zijn dit een paar belangrijke punten om op te letten:
▪️ Check de manier van samenwerken. Werk je onder leiding van een opdrachtgever, op vaste tijden, met verplichte aanwezigheid of instructies? Dan lijkt het al snel op loondienst.
▪️ Gebruik een modelovereenkomst (als basis). Dit is een voorbeeldcontract dat door de Belastingdienst is opgesteld. Het geeft houvast, maar biedt geen garantie meer. Wat telt, is hoe je in de praktijk werkt.
▪️ Leg afspraken duidelijk vast. Denk aan verantwoordelijkheden, vrijheid in uitvoering, werktijden en communicatie. Zo kun je laten zien dat er echt sprake is van zelfstandig ondernemerschap.
▪️ Voorkom twijfel. Laat de opdrachtnemer zelf bepalen hoe en wanneer het werk wordt gedaan. Pas op met tijdsregistraties, verplichte werkinstructies of vaste werkplekken.
▪️ Wees voorbereid. Neem je huidige samenwerkingen onder de loep. Waar zitten grijze gebieden? Wat zou een controle aan het licht kunnen brengen?

De Wet DBA laat vooral zien hoe complex het is om vrijheid en duidelijkheid goed te regelen. Maar als je weet waar je op moet letten en eerlijk kijkt naar hoe je samenwerkt, kun je met een gerust hart blijven doen wat je doet – en jezelf beschermen tegen gedoe achteraf.