Grote kans dat je onderneemt omdat je vrijheid wilt.
Zelf je tijd bepalen, je eigen pad volgen, en bouwen aan iets dat van jóu is.
Maar wat als je in de praktijk vooral werkt op de voorwaarden van een ander? En je ongemerkt in een constructie belandt die meer lijkt op loondienst dan op ondernemen?

Schijnzelfstandigheid is een hot issue in een tijd waarin steeds meer mensen voor zichzelf willen werken.
In dit artikel lees je wat het precies is, hoe je het herkent en wat je kunt doen om het te voorkomen.

**HERKEN DE SIGNALEN**

Bouw aan een sterke basis, gebaseerd op wat je nodig hebt, zodat je daarover helder kunt communiceren.

Wat is schijnzelfstandigheid eigenlijk?
Je bent ingeschreven bij de KvK, maakt facturen, maar werkt in de praktijk alsof je in loondienst bent. Bijvoorbeeld:
▪️ Je werkt vijf dagen per week op kantoor van de opdrachtgever.
▪️ Je krijgt instructies van een manager en moet uren registreren.
▪️ Je gebruikt de systemen van het bedrijf.
▪️ Je hebt geen eigen klanten, eigen organisatie en eigen inrichting van werkzaamheden.

In dat geval zegt de Belastingdienst: dit is geen echte zelfstandigheid, maar een verkapt dienstverband. En dat is niet toegestaan – zelfs als jij en je opdrachtgever daar allebei oké mee zijn.

Waarom dit belangrijk is om te weten.
De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) geldt al sinds 2016, maar handhaving werd jarenlang uitgesteld. Sinds 2025 is daar verandering in gekomen: de Belastingdienst controleert werkrelaties weer actief. In 2025 riskeer je nog geen boete zolang je stappen onderneemt om je situatie te verbeteren, vanaf 2026 wél.
Lees hierover ook dit eerdere artikel in het Founders Archief.

Daarnaast is het ook zo dat jij als opdrachtnemer toch meestal aan het kortste eind trekt, vooral als dingen onverwacht anders lopen dan verwacht.
In een situatie van schijnzelfstandigheid maak je geen aanspraak op sociale voorzieningen, zoals bij faillissement, ziekte of arbeidsongeschiktheid.
En je bouwt ook niets op, zoals vakantiegeld of pensioen. Dit moet je dus zelf regelen, terwijl je in de praktijk vaak nauwelijks meer betaald krijgt dan iemand in loondienstverband.

Herken de signalen: 5 concrete voorbeelden.
Let op als je je herkent in een van deze situaties:
▪️ Je werkt meer dan 9 maanden voor één opdrachtgever, zonder actief andere klanten te werven.
▪️ Je opdrachtgever heeft de (eind)beslissing over je werktijden, pauzes of aanwezigheid.
▪️ Je hebt geen eigen werkmateriaal, zoals een laptop.
▪️ Er is sprake van hiërarchie: je wordt aangestuurd zoals een werknemer.
▪️ Je voert werk uit dat normaal gesproken door een vaste medewerker zou worden gedaan.

Zo voorkom je schijnzelfstandigheid.
Omdat je zelfstandig bent, bepaal je zelf hoe je je bedrijf inricht.
Door een sterke basis voor jezelf neer te zetten, doordacht en gebaseerd op wat je nodig hebt om voldoende inkomen te genereren, de praktische zaken te regelen én de voorwaarden die je belangrijk vindt na te leven, kun je daar ook helder over communiceren en zorg je vanaf het begin voor duidelijkheid.
▪️ Zorg dat je meerdere opdrachtgevers hebt, of daarvoor beschikbaar bent.
▪️ Leg alle afspraken duidelijk vast in een overeenkomst.
▪️ Werk met eigen werkmateriaal, tools, systemen en communicatiekanalen.
▪️ Maak zichtbaar dat je ondernemer bent: vermelding van KvK-nummer, algemene voorwaarden en eigen administratie.

Ondernemen vraagt ook om bewustzijn van je rol.
Veel ondernemers zijn vooral gefocust op het werk dat ze afleveren. Maar hóe je werkrelaties aangaat, is ook onderdeel van ondernemen. Door daarop te letten, voorkom je dat je in een situatie belandt die (juridisch) onhoudbaar is. Dat wil je niet, niet voor jezelf, maar ook niet voor de reputatie van je bedrijf.
Neem daarom de tijd om je eigen rol kritisch te bekijken en een sterke basis op te bouwen.
Je hoeft niet alles direct perfect te doen, maar wél bewust.
Zo werk je naar een punt toe waarop je met plezier onderneemt op je eigen voorwaarden.

Twijfel je?
Vaak voel je zelf al aan of iets schuurt.
Gebruik dit artikel als uitgangspunt, ga het gesprek aan als je voelt dat dingen beter kunnen en onderneem actie als daar niet goed op gereageerd wordt.
Door nu helderheid te creëren, voorkom je problemen later, en behoud je de vrijheid om je bedrijf op jouw manier te laten groeien.

Bronnen: ondernemersplein.overheid.nl, rijksoverheid.nl, kvk.nl

Featured